Spacer po średniowiecznym Żninie
W okresie średniowiecza Żnin należał do najważniejszych miast Wielkopolski. Jako miejsce rezydowania i klucz dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich zachwycał licznymi obiektami architektonicznymi. Dziś pozostały po nich jedynie zapisy w dokumentach sprzed wieków oraz szlak wytyczony w sercu dawnego miasta.
Zapraszamy na przechadzkę uliczkami nieistniejącego już Żnina – to znakomity sposób na poznanie jego niezwykłej historii. Koniec spaceru średniowiecznym szlakiem nie oznacza odkrycia wszystkich żnińskich tajemnic. Koniecznie trzeba również odwiedzić zabytkowy Magistrat (siedzibę Muzeum Ziemi Pałuckiej), by poznać fascynująca historię narodzin polskiej prasy kolorowej czy odkryć tradycyjną pałucką kulturę.
1. Kościół pw. Najświętszej Marii Panny
Pierwsza murowana świątynia w mieście, najprawdopodobniej ufundowana przez Jakuba ze Żnina na miejscu wcześniejszej, drewnianej kaplicy. Obecnie w jej miejscu stoi kościół pw. św. Floriana. Na miejscu obecnej plebanii znajdował się pierwszy dwór arcybiskupi.
2. Brama Toruńska
Najbardziej charakterystyczna z trzech żnińskich bram miejskich. Jej wizerunek można dziś znaleźć w herbie Żnina. Wiódł do niej most zwodzony nad rzeką Gąsawką, podnoszony w razie niebezpieczeństwa. Obok znajdowały się dwa inne nieistniejące już dziś obiekty – kościół pw. Świętej Trójcy i szpital.
3. Konwent Dominikanów
Kompleks klasztorny z poł. XIV w. sięgał od ulicy Wielkiej (Śniadeckich) do brzegu Gąsawki. Składał się z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela, szkoły, budynków mieszkalnych, magazynów żywności, ogrodów, browaru oraz przyklasztornego cmentarza.
4. Dwór Arcybiskupa
Na terenie dzisiejszego placu targowego przed wiekami mieściła się rezydencja głów polskiego kościoła. Znajdował się tu dwór, stajnia dla 100 koni, młyn wodny oraz skarbiec i więzienie. Materiały na budowę dworu pochodziły z rozebranego zamku w Wenecji.
5. Brama Poznańska
Brama znajdowała się u zbiegu obecnych ulic Kościuszki i Podmurnej i broniła dostępu do miasta od strony Poznania. Tu m.in. sprawdzano, czy przywożone do Żnina towary nie zagrażają monopolowi lokalnych rzemieślników. Brama była wyposażona w most zwodzony, solidne dębowe drzwi oraz wieżyczki z otworami strzelniczymi.
6. Brama Wodna
Najmniej znana ze żnińskich bram. Nie miała większego znaczenia strategicznego – wychodziła na brzeg jeziora, gdzie znajdował się targ rybny i łaźnia miejska. Najprawdopodobniej zbudowano ją w „stylu biskupińskim”, tzn. była to konstrukcja drewniano-ziemna. Wraz ze ścianami przylegających do niej spichrzów tworzyła południową flankę miasta.
7. Średniowieczny ratusz
Wybudowana w połowie XV w. baszta była pierwszym świeckim murowanym obiektem w Żninie. Stanowiła część ratusza miejskiego, miała chronić przed ogniem dokumenty, ale również ukazywać potęgę miasta. Zniszczona podczas wojen polsko-szwedzkich, została przebudowana do obecnego kształtu. Dziś w jej wnętrzach prezentowana jest ekspozycja „Dzieje Żnina” ze zrekonstruowaną zbrojownią, salą narad rajców miejskich i skarbcem.
